کنسول‌های دستی مخصوص بازی‌های رایانه‌ای در بازار به فراوانی یافت می‌شوند، اما با هر مدل یا دستگاه جدید، همواره نکاتی وجود دارد که دوست داشتیم به شکل بهتری طراحی شده باشند. چه نرم‌افزار نامطلوب، چه کنترل‌های ناراحت‌کننده یا عدم دسترسی به برخی کتابخانه‌های بازی، همیشه نوعی کاستی در کامپیوترهای دستی گیمینگ دیده شده است. اما پس از تجربه‌ی کوتاهی با دستگاه XBOX Ally X، به نظر می‌رسد که به نزدیک‌ترین حالت ممکن برای داشتن یک کنسول دستی ایده‌آل رسیده‌ایم؛ دستگاهی که قرار است در فصل تعطیلات امسال عرضه شود.
کنسول‌های XBOX Ally X و XBOX Ally که در همکاری میان شرکت Asus (سازنده ROG Ally) و مایکروسافت ساخته شده‌اند، به‌طور ویژه برای پلتفرم Xbox طراحی شده‌اند. جزئیاتی مانند وجود دکمه Xbox برای دسترسی سریع به اپلیکیشن Xbox، بهینه‌سازی این اپلیکیشن و بهبود اجرای بازی‌های رایانه‌ای بدون نیاز به تنظیمات پیچیده، نقش مهمی در جذابیت این دستگاه‌ها در میان انبوه گزینه‌های موجود ایفا می‌کند. این نکات کوچک اهمیت زیادی دارند، اما قدرت پردازش گرافیکی خام نیز از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، به‌خصوص اگر این سیستم‌ها قرار است توان رقابت با بازی‌های رایانه‌ای کنونی و آینده را داشته باشند.
اعداد و ارقام چه معنایی دارند؟
ابتدا مشخصات فنی را مرور می‌کنیم. مدل رده‌بالای XBOX Ally X مجهز به پردازنده AMD Ryzen AI Z2 Extreme APU، حافظه رم ۲۴ گیگابایتی و حافظه داخلی SSD یک ترابایتی است که توسط باتری ۸۰ وات‌ساعت تأمین انرژی می‌شود. در مقابل، مدل پایه Xbox Ally از پردازنده Ryzen Z2 A، حافظه رم ۱۶ گیگابایتی و حافظه SSD ۵۱۲ گیگابایتی بهره می‌برد که باتری آن ۶۰ وات‌ساعت ظرفیت دارد. هر دو مدل از نمایشگر ۷ اینچی با وضوح 1080p (۱۹۲۰×۱۰۸۰) نوع IPS و نرخ تازه‌سازی ۱۲۰ هرتز استفاده می‌کنند و از فناوری‌های نرخ تازه‌سازی متغیر (VRR) و FreeSync برای کاهش پارگی تصویر در هنگام نوسان عملکرد برخوردارند. هنوز اطلاعاتی درباره عمر باتری منتشر نشده زیرا در مرحله آزمایش و بهینه‌سازی قرار دارد.
برای کسانی که با سخت‌افزار رایانه‌ای آشنا نیستند، پردازنده AI Z2 Extreme نسخه جدیدی از Z2 Extreme است؛ یک واحد پردازشی پیشرفته (APU) بسیار قدرتمند که در صدر پردازنده‌های یکپارچه برای بازی‌های قابل حمل قرار دارد. این پردازنده که در نمایشگاه CES ۲۰۲۵ معرفی شد، نسل جدید Z1 Extreme است که در حال حاضر قدرت‌بخش مدل رده‌بالای ROG Ally X به شمار می‌رود و همین پردازنده نیز بسیار چشمگیر است. هرچند من فقط فرصت کار با Xbox Ally X را داشتم، اما می‌دانیم مدل پایه Xbox Ally به طور قابل توجهی از نظر عملکرد کاهش یافته است، زیرا چیپ Z2 A به مراتب ضعیف‌تر از نسخه Extreme است. پردازنده Z2 Go که در Legion Go S به کار رفته بود، چندان رضایت‌بخش نبود و با توجه به مشخصات سخت‌افزاری، به نظر می‌رسد Z2 A نیز مشابه و از نظر عملکرد خالص قابل قبول نباشد. با این حال، اگر این رویکرد منجر به ارائه گزینه‌ای مقرون به صرفه‌تر شود که بتواند نرخ فریم قابل بازی را بدون قربانی کردن بیش از حد کیفیت بصری فراهم کند، این نکته مثبتی محسوب می‌شود.
حتی اگر XBOX Ally X را تهیه نکنید، احتمالاً تأثیر آن را در سایر دستگاه‌های دستی گیمینگ که ممکن است به آن‌ها علاقه‌مند باشید، مشاهده خواهید کرد
هرچند تجربه واقعی بازی با مدل پایه XBOX Ally هنوز در هاله‌ای از ابهام است، اما Xbox Ally X تجربه بازی بهینه‌ای ارائه می‌دهد. بازی Gears of War: Reloaded روی این کنسول دستی با تنظیمات بالا، وضوح ۱۰۸۰p، فناوری AMD FSR 3.1 در حالت کیفیت، فیلتر ۱۶ برابری انیزوتروپیک اجرا می‌شود و نرخ ۶۰ فریم بر ثانیه پایدار را حفظ خواهد کرد. قابل ذکر است که سیستم در حالت Turbo فعالیت می‌کرد که قدرت پردازنده را افزایش می‌دهد تا عملکرد بهتری ارائه دهد، هرچند این امر باعث افزایش گرما و کاهش عمر باتری می‌شود. البته باید توجه داشت که Gears of War: Reloaded نسخه بازسازی‌شده‌ای از بازی‌های دوران XBOX 360 است و این نکته به معنای کم‌ارزش دانستن این به‌روزرسانی قابل توجه نیست، اما تفاوتی بین اجرای چنین بازی‌هایی و تلاش برای اجرای بازی‌های سنگین‌تر مانند Doom: The Dark Ages با بالاترین تنظیمات وجود دارد. همچنین باید گفت که هنوز پتانسیل کامل پردازنده Z2 Extreme در Xbox Ally X به طور کامل نمایان نشده است.
مشتاقیم که در زمان مناسب به بررسی عملکرد این دستگاه در بازی‌های پرتقاضاتر بپردازیم و بنچمارک‌های دقیق‌تری انجام دهیم، اما تاکنون تنها می‌توان از تجربیات اولیه خود صحبت کرد. با این حال، پیشرفت‌های مهم تکنولوژیکی صرفاً در زمینه گرافیک و نرخ فریم نیست، زیرا هرکسی که از دستگاه‌های دستی مبتنی بر ویندوز استفاده کرده باشد، می‌داند که کار با آن‌ها چقدر می‌تواند آزاردهنده باشد. تجربه کاربری ویندوز ۱۱ روی دستگاه اصلی ROG Ally گاه مطلوب و گاه بسیار ناخوشایند بوده است و این بزرگ‌ترین مشکلی است که سیستم‌های جدید به دنبال حل آن هستند.
اهمیت تجربه کاربری
دستگاه‌های XBOX Ally نسخه‌ای بسیار سبک از ویندوز را در پس‌زمینه اجرا می‌کنند که با اپلیکیشن تازه‌ساخته Xbox ترکیب شده است. در نهایت این یک رایانه شخصی است، اما ویندوز به گونه‌ای اصلاح شده که فرآیندهای غیرضروری حذف شده و وظایفی که به اجرای بازی‌ها کمک نمی‌کنند به تعویق افتاده‌اند، در حالی که سازگاری گسترده با سایر نرم‌افزارها حفظ شده است. اپلیکیشن Xbox نیز تکامل یافته تا به راحتی با دسته بازی قابل پیمایش باشد و کتابخانه بازی‌ها را در محیط کاربری آشنا به شکلی مرتب‌تر در اختیار کاربر قرار دهد. نکته برجسته‌تر این است که اپلیکیشن Xbox امکان وارد کردن بازی‌های شما از فروشگاه‌های دیگر مانند Steam، Epic Games و GOG را فراهم می‌کند تا بتوانید تمام بازی‌های خود را در یک محل متمرکز کنید؛ به این ترتیب، این اپلیکیشن به‌عنوان یک لانچر همه‌کاره عمل می‌کند.
هنوز جای پیشرفت وجود دارد، زیرا طراحی خود اپلیکیشن Xbox می‌تواند در نحوه چیدمان بازی‌ها و گزینه‌ها، به شکل کاربرپسندتر و شهودی‌تر بهبود یابد. امیدوارم این پیشرفت‌ها پیش از عرضه نهایی و در نسخه‌های اولیه سیستم ایجاد شود. همچنین نسبت به ادغام هوش مصنوعی Copilot در این دستگاه همچنان مردد هستم؛ این ویژگی به نظر می‌رسد در مکان‌هایی وارد شده که ضرورتی ندارد. بله، استفاده از پردازنده Ryzen AI امکان چنین قابلیتی را فراهم کرده است، اما معرفی آن به‌عنوان ابزاری برای دریافت راهنمایی و کمک در بازی‌ها، نظر من را قانع نمی‌کند.
گام مهم دیگر که با XBOX Ally برداشته شده، طراحی ارگونومیک آن است؛ این دستگاه را می‌توان به‌نوعی یک دسته بازی Xbox دانست که از وسط شکسته شده و صفحه‌نمایش و سیستم قدرتمندی در میان آن قرار گرفته است. حس نگه داشتن آن کاملاً مشابه یک کنترلر واقعی است و راحتی و عملکرد مورد انتظار از یک پلتفرم بازی استاندارد را ارائه می‌دهد، که این نقطه ضعف طراحی اولیه Asus ROG Ally بود. از نظر ارگونومی، می‌توان آن را با Steam Deck مقایسه کرد، اما چینش استیک‌ها، حس دکمه‌ها و تریگرهای بازخوردی XBOX Ally برتری قابل توجهی به آن می‌بخشد. نقطه ضعف اما حجم زیاد دستگاه است؛ با ابعاد ۲۹۰.۸ میلی‌متر عرض، ۱۲۱.۵ میلی‌متر ارتفاع و ۵۰.۷ میلی‌متر ضخامت، این دستگاه به‌هیچ‌وجه ظریف نیست، هرچند دسته‌های آن راحتی قابل توجهی دارند. نمی‌توانم بگویم این دستگاه نسبت به هم‌رده‌های خود پرتابل‌ترین است، اما احتمالاً این قیمت گذاری است که باید برای آن کنار گذاشت.
فناوری نوین ارزان نخواهد بود
بزرگ‌ترین سوالی که اکنون باقی مانده، قیمت دستگاه است. سخت‌افزار قدرتمند، سیستم عامل بهینه و ارگونومی ایده‌آل برای یک دستگاه دستی بازی، همگی از نقاط قوت XBOX Ally X هستند، اما نباید به قیمتی عرضه شود که بخش بزرگی از علاقه‌مندان را از خرید آن منصرف کند. احتمالاً این وظیفه بر عهده مدل ضعیف‌تر XBOX Ally است، اما بر اساس مشخصات روی کاغذ، هنوز نسبت به عملکرد آن تردید دارم. Asus و مایکروسافت هنوز دامنه قیمت‌ها را اعلام نکرده‌اند، زیرا عرضه هنوز فاصله دارد و شرایط بازار به سرعت در حال تغییر است، اما می‌توانم تضمین کنم که این دستگاه ارزان نخواهد بود — و حتی قیمت «معقول» برای چنین دستگاهی در فضای کنسول‌های بازی، یک شوک قیمتی محسوب می‌شود.
صرف‌نظر از اینکه قیمت XBOX Ally X در چه بازه‌ای قرار گیرد، اثر مهمی که خواهد داشت این است که اکوسیستم ویندوز و Xbox را به سمت سازگاری بهتر با کامپیوترهای دستی سوق می‌دهد. با تکرار و بهبودهای آینده، این روند بهتر خواهد شد و امیدواریم دیگر دستگاه‌های دستی نیز این پیشرفت‌ها را به کار بگیرند. بنابراین حتی اگر XBOX Ally X را تهیه نکنید، احتمالاً تأثیر آن را در سایر دستگاه‌های دستی گیمینگ که ممکن است به آن‌ها علاقه‌مند باشید، مشاهده خواهید کرد و امیدواریم همه از این پیشرفت‌ها بهره‌مند شوند.
